‘De paradijsvogels van ’t Rozenknopje zijn de mensen waar je het meeste mee lacht, en soms mee huilt’

“Er stonden allerlei kapers op de kust”, zegt Niek van de Klundert. Op dat moment was hij vier jaar lang ‘hobbyprogrammeur’ bij het café dat in de vorige eeuw bekend stond als culturele broedplaats voor dichters en muzikanten, met jamsessies die doorgingen tot vier uur ‘s nachts. “Die kapers wilden het café omtoveren tot een of andere hippe tent. Toen dacht ik: dat zou zonde zijn.”

En dus nam Niek (43) ‘t Rozenknopje over in 2016. Om de boel te redden vond hij dat de programmering op de schop moest. Dat lukte. Veel artiesten die er nu optreden, komen uit de VS. De nadruk ligt dan op Amerikaanse Roots muziek (blues, country en bluegrass uit het Zuiden), maar Niek heeft van ‘t Rozenknopje een café met een theaterprogramma  gemaakt, met pop- en jazzmuziek, singer-songwriters, klassieke muziek, comedy-avonden en zelfs flamenco-concerten. “Ik doe een paar keer per jaar een flamencovoorstelling met muzikanten uit Eindhoven en Spanje”, zegt Niek. “Met danseressen erbij in jurken… Dat verkoopt elke keer stijf uit.”

De stamgasten zijn terug, sinds twee jaar ligt er een nieuwe vloer en ook lukte het Niek om een heel nieuw publiek aan te trekken. Het cafépodium op de begane grond is er voor gratis optredens van opkomende artiesten en de met hout bevloerde intieme theaterzaal boven voor de meer gevestigde namen.

Hoe heeft Niek dit voor elkaar gekregen? Een café zo omtoveren dat het helemaal verandert, en toch het oude te behouden zonder de stamgasten te verliezen?

“Dat ging aardig met wat argwaan in het begin”, zegt Niek, zittend aan tafel op een verhoging in het café, waar de rode en houten muren bedekt zijn met schilderijen. “De stamgasten hadden ze bijna allemaal meegenomen. Ze vreesden dat ik hun Rozenknopje helemaal zou veranderen. Maar ik wilde juist dat de mensen die hier al decennialang komen zich nog steeds thuis zouden voelen. Toen ze dat zagen, kwamen langzaamaan alle originele spullen uit het café terug.”

Dan valt Nieks blik op een houten doos met vakjes die aan de muur hangt, een spaarkas die in de vorige eeuw in veel cafés werd gebruikt door kroegbezoekers, voornamelijk arbeiders. “Ook de spaarkas hadden ze meegenomen en later teruggebracht”, zegt hij met een grijns. Even later gooit een oudere cafébezoeker er een paar euromunten in. “Kijk, Geert gaat sparen. Erg verstandig.”

“Je stopt er elke week wat kleingeld in, wat je er anders in het café doorheen zou jassen”, zegt Niek. “Het wordt elke week geteld door een aparte spaarkascommissie, die bij ons sinds 1935 bestaat. Eind juni wordt er uitbetaald, netjes met een Excel-overzicht wat je nou precies gespaard hebt en als bedankje worden de trouwe spaarders ook getrakteerd op een feestelijke middag met gratis hapjes, drankjes en muziek.”

De spaarkas is ook een indicator van de stand van zaken van ‘t Rozenknopje. “Toen ik het hier overnam, hadden we twintig spaarkasleden. Nu zitten we aan de 108. Bij de meeste cafés lopen die getallen heel erg terug.”

Toch zijn het vooral de artiesten die Niek aantrekt die ‘t Rozenknopje weer nieuw leven inbliezen. Daar kwamen zijn eerder opgedane connecties aan te pas.

De Eerselaar was in zijn jongere jaren al actief in bandjes en organiseerde kleinere festivals. Zoals menig bekend gezicht in de Eindhovense muziek-en café scene kwam hij naar de stad om bouwkunde te studeren. “Die studie maakte ik netjes af”, zegt Niek. “Maar uiteindelijk bleef het toch allemaal kriebelen, muziek en alles eromheen. Ik speelde piano en zong, en kwam uiteindelijk in blues en countrybandjes terecht, een beetje American-roots georiënteerd. Daar leerde ik Ad van Meurs kennen.”

Ad van Meurs was een iconische Eindhovense muzikant die in 2017 overleed. “Hij regelde destijds voor allerlei podia in de stad en daarbuiten de muziekprogrammering. In 2012 wilden de uitbaters van destijds de Rozenknop nieuw leven inblazen en hadden daarom Ad gevraagd, die geen tijd had voor nog een podium dus Ad vroeg me: ‘Vind je het niet leuk om een keer in de week een bandje te boeken in ‘t Rozenknopje?’” En zo is de muziekprogrammering in de bovenzaal begonnen. Als klein eerbetoon aan Ad is de bovenzaal na zijn overlijden omgedoopt tot Ad van Meurs Zaal.

De connecties die Niek indertijd aanboorde bij boekingskantoren en artiesten gebruikte hij om ‘t Rozenknopje om te toveren tot smeltpot van muzikale genres. Daar helpt ook het samenwerkingsverband met Effenaar bij. Voor delen van het programma trekt Niek op met de programmeurs van het poppodium om acts naar ‘t Rozenknopje te halen.

“Soms hebben we Amerikaanse artiesten die daar top of the build zijn, maar in Nederland relatief onbekend. Dankzij de publiciteitsmachine van Effenaar kunnen we ook die shows uitverkopen. Op 17 november speelt bij ons de trans-Atlantische folk-act Cinder Well, ook in samenwerking met  Effenaar.”

De artiesten die hier optreden, vergeten ‘t Rozenknopje niet zomaar. Tijdens de corona-lockdown was het hoog tijd om de houten vloer te vervangen en één stamgast kwam met het idee om geld in te zamelen voor deze actie: mensen konden voor honderd euro een plank adopteren, in ruil voor een bronzen naamplaatje in de nieuwe vloer. Daar zitten nu ook artiesten uit Texas tussen, die eerder in ‘t Rozenknopje optraden.

“Artiesten uit de VS vinden het vaak heerlijk om hier aan de bar te zitten”, zegt Niek. En dat komt niet alleen door de keuken, waar het Brabants-bourgondische zich mengt met de New Orleans Kitchen. “Sommige van de stamgasten hebben helemaal niet zoveel met muziek. De artiesten vinden het heerlijk om met hen aan de bar over heel andere dingen te praten dan steeds maar die muziek. Die paradijsvogels bij ons geven ze ook inspiratie.”

En wie zijn die paradijsvogels dan? “Dat zijn toch de mensen die ervoor gekozen hebben om geen 9 tot 5 baan te hebben, maar op een andere manier kleur te geven aan het leven. Zo loopt hier een man rond die de burgemeester van ‘t Rozenknopje wordt genoemd, die komt hier al zo’n vijftig jaar. Hij gaat met mensen aan tafel zitten en babbelen. Ook heeft hij een gastenboek van ons café gemaakt, waar hij allerlei bezoekers in laat schrijven. Dat boek heeft hij altijd mee in zijn tas, ik mag daar niet zomaar aankomen.”

“Juist die paradijsvogels zijn de mensen die ervoor zorgen dat mensen in aanraking komen met iemand waar je normaal nooit mee zou praten. Het zijn ook de mensen waar je het meeste mee lacht, en soms mee huilt. Zo hebben we een aantal mensen die van ‘t Rozenknopje een tweede huis hebben gemaakt. Die mensen heb je nodig om een plek als deze een schwung te geven.”

Oud en nieuw is dan wel vervlochten in ‘t Rozenknopje, maar Niek is nog lang niet klaar met zijn plannen. “In de afgelopen jaren hebben we ons programma al flink verbreed en de komende tijd willen we het niveau nóg verder optillen. Zo begonnen we ooit met comedy-avonden in een halflege zaal, en hebben we nu twee keer per maand een uitverkochte comedyavond met soms verrassende afsluiters zoals Theo Maassen of Guido Weijers. Ook houden we oriënterende gesprekken rond een vaste talkshow vanuit de bovenzaal, zoals destijds SPAMM vanuit de foyer in het Muziekgebouw.”

En als Niek het publiek nog een aankomende act bij ‘t Rozenknopje wil aanraden? “Op 26 oktober speelt gitarist Eno Aronds weer bij ons. Aanstormend talent en onder andere deel van The People’s Pleasure Grounds, maar ook druk bezig met zijn eigen project. Vroeger was hij nog wel eens barman bij de Rozenknop.”